‘Over zachtmoedig samenleven’
Preek nav Joh 5:2-9
Paaskerk Baarn, 2 februari 2017 ds Marleen Kool
Op een dag waren boer Pang en zijn dochter Lingzhao op pad om bamboemanden te verkopen. Op de terugweg passeerden ze een bruggetje. Op het moment dat Pang ervan af stapte, struikelde hij en viel. Toen Lingzhao dit zag, rende ze naar haar vader toe en wierp zich plat naast hem op de grond. ‘Wat doe je?! zei Pang. ‘Ik zag je vallen’ zei Lingzhao, ‘dus ik help’. ‘Gelukkig maar, dat niemand het zag’, zei Pang, en hij knipoogde.
Lingzhao ziet haar vader op de grond vallen. Ze snelt ernaar toe en werpt zich naast hem neer. Het zal vader Pang verbaasd hebben. Is ze gek geworden? Of is het wijsheid? Zoals vaak in zenverhalen, stelt Pang dan een vraag, die het verschil tussen wijsheid en dwaasheid moet vaststellen. Mensen even onderling sparren...is het wijsheid of dwaasheid wat Lingzhao? Hoe zou u het benoemen? Wat gebeurt hier? Terugkoppeling kort....‘Wat doe je?’, vraagt Pang. ‘Ik zag je vallen, dus ik help’, antwoordt Lingzhao eenvoudig. Lingzhao helpt niet op een gebruikelijke manier, door haar vader de hand te geven en omhoog te helpen. Zij laat hem zien: wij zijn niet-twee. Een moment is ze, en dat is de symboliek van het verhaal, één met haar vader. Ze redt hem niet. Ze bevrijdt hem niet uit zijn valpartij, maar uit zijn eenzaamheid. En daarvoor smijt ze zich letterlijk op de grond. En dan liggen ze daar. En, (de hemel zij geprezen), Pang begrijpt haar, en hij ontvangt haar toenadering. Dat doet hij met een knipoog, volgens de commentaren, als hij zegt, ‘gelukkig dat niemand het zag’. Wat Lingzhao doet gaat tegen de alledaagse moraal in, en wie zal dat begrijpen? Pang begrijpt het. Samen kijken ze door de conventies heen, van hart tot hart.
Ook in het verhaal van Jezus en de man die al 38 jaar ziek is, gebeurt dat.
Jezus kijkt door de conventies heen.
Hij doet op sabbat, wat nodig is met die man die al een eeuwigheid lag te wachten bij het meer van Betzata.
De man beweegt niet, wie al die 38 jaar langs hem lopen, worden niet meer bewogen, er is immers zoveel lijden en onrecht in de wereld... En het water beweegt ook niet, tenzij er een engel Gods neerdaalt. Die engel schijnt nu gearriveerd. Jezus ziet de lamme man. Wil je weer op eigen benen staan? Vraagt Jezus. Jezus spreekt de man aan op zijn kracht, op zijn diepste verlangen.
Ja natuurlijk wil hij dat. Waarom ligt hij daar anders met al die kreupele, zieke, misvormde zielen aan de oever van dat wonderlijke meer…Maar, de man aarzelt, ‘ik heb niemand…’
Het recht van de sterkste, daar draait het om aan de oever van het meer.
Wie het eerst komt, wie het eerst maalt. Dat maakt Jezus opstandig. Die meedogenloze hardheid, die ook van onze wereld is.... Jezus breekt, hij doorbreekt de conventies...
Hij helpt de man overeind. Hij zet hem op zijn benen. Maakt heel wat gebroken was. Bevrijdt hem uit zijn eenzaamheid. Op sabbat. Ja, Juist op sabbat, de dag om het wonder van leven te vieren.
De dag bij uitstek om Opstandig te worden. Je zachtmoedigheid toe te laten, je hart te laten spreken.
Dat verbindt deze twee verhalen, dat boeddhistische en christelijke met elkaar:
Bij Lingzhao en bij Jezus komt zonder wikken of wegen bij het zien van wat er is, komt een goed hart tevoorschijn. Een wijs hart. De schok van de werkelijkheid die binnenkomt, die roept bij hen zachtmoedigheid op en kracht. Jezus wordt een naaste van de man die niemand had....in zijn hart voelde hij zich een met hem. Zoals Lingzhao dat had met haar vader....
Om het zien van de ander en bewogen raken....daar gaat het om bij Jezus, bij Lingzhao...daar draait het uiteindelijk om als we stilstaan bij Zachtmoedig samenleven...